Το διάστημα αποτελεί για τους περισσότερους από εμάς ένα μυστήριο και δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τείνουμε να πιστεύουμε ό,τι σχετικό ακούμε. Παρά όμως τους μύθους και τις διάφορες θεωρίες, υπάρχουν πολλά αλλόκοτα και ενδιαφέροντα πράγματα που συμβαίνουν σε μηδενική βαρύτητα. Από τις επιπτώσεις στην υγεία των αστροναυτών μέχρι τα φαινόμενα που παρατηρούνται έξω από τον διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ας δούμε τα 20 πιο παράξενα φαινόμενα που συμβαίνουν στο διάστημα.
Οι αστροναυτες ψηλωνουν
Μετά από έξι μήνες σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας οι αστροναύτες ψηλώνουν περίπου κατά τρία εκατοστά. Η σπονδυλική στήλη χαλαρώνει και “ανοίγει” αλλά το φαινόμενο αυτό δεν έχει διάρκεια. Μέσα σε λίγους μήνες από την επιστροφή τους στη Γη, επιστρέφουν στο προηγούμενο ύψος τους.
Οι μυες των αστροναυτων αδυνατιζουν
Χωρίς βαρύτητα και χωρίς προσπάθεια, οι μύες των αστροναυτών αδυνατίζουν και ατροφούν. Κατά τη διάρκεια πτήσεων στο διάστημα διάρκειας πέντε έως 11 ημερών, οι αστροναύτες χάνουν μέχρι και το 20 τοις εκατό της μυικής τους μάζας. Παρόλο που η απώλεια αυτή είναι αναστρέψιμη στη Γη, τα ευρήματα αυτά ανησυχούν τους επιστήμονες για τις πτήσεις μεγαλύτερης διάρκειας κατά τις οποίες οι αστροναύτες καλούνται να εκτελέσουν επίπονες εργασίες.
Οι αστροναυτες χανουν οστικη πυκνοτητα
Σύμφωνα με μελέτη του 2009 στην οποία συμμετείχαν 13 αστροναύτες, ανακαλύφθηκε ότι η οστική τους πυκνότητα μειώθηκε κατά 14 τοις εκατό μέσα σε χρονικό διάστημα έξι μηνών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Τρεις από τους αστροναύτες μάλιστα έχασαν το 30 τοις εκατό της οστικής τους πυκνότητας, ποσοστό που αντιστοιχεί στην απώλεια που βιώνει μια ηλικιωμένη γυναίκα με οστεοπόρωση.
Τα υγρα στο σωμα των αστροναυτων μοιραζονται διαφορετικα
Κατά τα πρώτα στάδια μιας διαστημικής πτήσης, καθώς το σώμα πασχίζει να προσαρμοστεί στη μηδενική βαρύτητα, τα υγρά στο σώμα ενός αστροναύτη μετακινούνται με αποτέλεσμα να πρήζονται στο πρόσωπο και να αδυνατίζουν στα κάτω άκρα. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει βαρύτητα να τραβήξει τα υγρά στο κάτω μέρος του σώματος.
Το νερο βραζει δημιουργωντας μια μεγαλη φυσαλιδα
Αντί για πολλές μικρές φυσαλίδες, το νερό που βράζει δημιουργεί μία μεγάλη. Στο διάστημα δεν υπάρχει η διάδοση θερμότητας και η πλευστότητα, γεγονός που οδηγεί στην δημιουργία μίας και μόνης φουσκάλας η οποία “καταπίνει” τις μικρότερες. Οι φυσαλίδες επίσης είναι απόλυτα σφαιρικές λόγω της έλλειψης βαρύητηας και της ατμοσφαιρικής επίδρασης.
Τα βακτηρια γινονται πιο δυνατα
Τα βακτήρια που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα σκοτώνονταν από τα αντιβιωτικά, στο διάστημα γίνονται δυνατότερα και πιο ανθεκτικά, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017. Χωρίς βαρύτητα ο E. coli μειώνεται σε όγκο, γεγονός που τον καθιστά ανθεκτικότερο στα αντιβιωτικά. Οι κυτταρικές μεβράνες των βακτηρίων επίσης αυξάνονται σε πάχος και έτσι η αντιβίωση δεν εισχωρεί τόσο εύκολα.
Τα λουλουδια μυριζουν διαφορετικα στο διαστημα
Από την στιγμή που η μυρωδιά των λουλουδιών επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως είναι η θερμοκρασία και η υγρασία, είναι αναμενόμενο το ταξίδι στο διάστημα να επηρεάζει την μυρωδιά τους. Το 1998, ένα τριαντάφυλλο μινιατούρα που ονομάστηκε Overnight Scentsation καλλιεργήθηκε στο διάστημα. Στις εν λόγω συνθήκες το λουλούδι παρήγαγε λιγότερα έλαια αλλά ανέδυε παρόλα αυτά μια έντονη μυρωδιά η οποία άλλαξε πολλές φορές. Το λουλούδι εξετάστηκε τέσσερεις φορές κατά τη διάρκεια του διαστημικού ταξιδιού και κάθε φορά μύριζε διαφορετικά
Τα ανθρακουχα ποτα εχουν διαφορετικη επιδραση
Η μηδενική βαρύτητα δεν επιτρέπει στο ανθρακικό να ανέβει στο στομάχι και για το λόγο αυτό οι αστροναύτες δεν μπορούν να ρευτούν χωρίς να κάνουν εμετό. Τα υγρά και ο αέρας παραμένουν μαζί στο στομάχι αντί να διαχωρίζονται όπως συμβαίνει στη Γη.
Το σωμα ιδρωνει διαρκως
Λόγω της έλλειψης διάδοσης θερμότητας ή της κίνησης της θερμότητας μέσω των υγρών, το σώμα δεν μπορεί να απαλλαγεί από την θερμότητα και για αυτό το λόγο ιδρώνει συνεχώς. Ο δε ιδρώτας δεν ρέει αλλά ούτε εξατμίζεται, με αποτέλεσμα να παραμένει στο σώμα και να συσσωρεύεται εκεί.
Οι αστροναυτες υποφερουν απο θολη οραση
Σχεδόν τα δύο τρίτα των αστροναυτών που έχουν περάσει μεγάλα χρονικά διαστήματα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αποκτούν θολή όραση λόγω ενδοκρανιακής πίεσης κατά την οποία τα υγρά συσσωρεύονται στον εγκέφαλο και πιέζουν τα μάτια θολώντας την όραση. Η επίπτωση αυτή ανακαλύφθηκε όταν η όραση του αστροναύτη John Phillips μειώθηκε από το 20/20 στο 20/100, και οι εξετάσεις έδειξαν ότι το πίσω μέρος του βολβού των ματιών του είχε γίνει επίπεδο.
Στον Δια υπαρχει εδω και εκατονταδες χρονια τυφωνας
Εδώ και εκατοντάδες χρόνια στο Δία υπάρχει τυφώνας ο οποίος είναι δύο φορές το μεγέθος της Γης και οι άνεμοι πνέουν με 644 χιλιόμετρα την ώρα.
Στο διαστημα υπαρχουν πολλα σκουπιδια
Γύρω από τη Γη περιστρέφονται περίπου 500.000 σκουπίδια από τα οποία τα 20.000 είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από μια μπάλα του τένις. Με ταχύτητες που υπερβαίνουν τα 27.359 χλμ. την ώρα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να προκαλέσουν ζημιά στα διαστημόπλοια και στους δορυφόρους. Τα σκουπίδια αυτά προέρχονται από παλιά διαστημόπλοια ή άλλα υλικά από διαστημικές αποστολές αλλά υπάρχουν και κάποια αναπάντεχα αντικείμενα όπως είναι ένα οικογενειακό πορτρέτο του αστροναύτη Charlie Duke και οι στάχτες του δημιουργού του Star Trek, Gene Roddenberry’.
Τα χρωμοσωματα γινονται πιο μακρια
Παρά τα όσα γράφτηκαν στον Τύπο σχετικά με το ότι το DNA του αστροναύτη Scott Kelly άλλαξε στο διάστημα, αυτό δεν είναι απόλυτα ακριβές, αναφέρει το National Geographic. Η NASA εξέτασε τον Scott και τον δίδυμο αδελφό του Mark και ανακάλυψε ότι τα χρωμοσώματα του πρώτου είχαν μακρύνει και στη συνέχεια επέστρεψαν στο αρχικό τους μέγεθος.
Οι κοσμικες ακτινες ακτινοβολουν στα ματια των αστροναυτων
Η διαστημική αποστολή Apollo 11 έγραψε ιστορία το 1969 όταν τα μέλη της Buzz Aldrin και Neil Armstrong περπάτησαν στο φεγγάρι αλλά ήταν και οι πρώτοι που ανέφεραν ένα οπτικό φαινόμενο: λάμψεις φωτός σε μορφή αστεριού τις οποίες έβλεπαν μόνον όταν η καμπίνα ήταν σκοτεινή. Το οπτικό αυτό φαινόμενο αποδόθηκε στην κοσμική ακτινοβολία η οποία εισχωρούσε στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Οι φλογες συμπεριφερονται διαφορετικα
Η φωτιά αντιδρά διαφορετικά στο διάστημα από ότι στη Γη. Σε μηδενική βαρύτητα ο θερμός αέρας διογκώνεται αλλά δεν ανεβαίνει ψηλά και για αυτό το λόγο οι φλόγες έχουν σχήμα πυραμίδας και κινούνται πιο αργά. Χωρίς τη βαρύτητα οι φλόγες επίσης δεν τρεμοπαίζουν αλλά διαρκούν περισσότερο από ότι στη Γη.
Οι πονοκεφαλοι αυξανονται στο διαστημα
Τα δύο τρίτα των αστροναυτών που μελετήθηκαν το 2009 υπέφεραν από πονοκεφάλους τους οποίους κάποιοι περιέγραψαν ως “εκρηκτικούς”, σύμφωνα με το BBC. Οι αστροναύτες αυτοί δεν είχαν πονοκεφάλους στη Γη αλλά εμφάνισαν κατά την εκτόξευση, την επιστροφή αλλά και την παραμονή τους στο διάστημα. Οι επιστήμονες το αποδίδουν στην έλλειψη βαρύτητας και στην αύξηση των υγρών στον εγκέφαλο.
Ο εγκεφαλος αλλαζει σχημα
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2016 σε 26 αστροναύτες, αποδείχθηκε ότι στο διάστημα η φαιά ουσία μειώνεται και υπάρχει επέκταση σε περιοχές που ελέγχουν την κίνηση των κάτω άκρων.
Στο διαστημα υπαρχει ενα νεφελωμα με μορφη μαγισσας
Οκτακόσια έτη φωτός μακριά, υπάρχει ένα νεφέλωμα το οποίο έχει το σχήμα του κεφαλιού μιας μάγισσας και είναι γνωστό επίσημα ως IC 2118. Το νεφέλωμα αποτελείται από αέρια και σκόνη.
Η καρδια συρρικνωνεται
Ο χρόνος που περνούν οι αστροναύτες στο διάστημα επηρεάζει το σχήμα και το μέγεθος της καρδιάς, σύμφωνα με έρευνα της NASA. Η μηδενική βαρύτητα προκαλεί μείωση της μυικής μάζας της καρδιάς η οποία γίνεται πιο σφαιρική. Στο διάστημα η καρδιά δεν καταπονείται τόσο όσο στην Γη και αυτό σημαίνει ότι η σωστή άσκηση είναι απαραίτητη. Οι αλλαγές είναι προσωρινές αλλά οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι ακόμη για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
